Kijk door de crisis heen: wat zie je?

Keer op keer schuiven we lastige veranderingen voor ons uit. Er is altijd wel een excuus om niet te diëten, niet te sporten, even niet aan het welzijn van de planeet te denken. Vooruitschuiven gaat totdat actie onvermijdelijk is, totdat het bíjna te laat is. De Covid-19 crisis is zo’n moment. Een wereldwijd infarct dat ons dwingt om onszelf fundamentele vragen te stellen.

Voor mij staat één ding vast: als we kiezen voor excuses, dan zullen er meer crises volgen. Kiezen we voor diepe verandering -lees: verduurzaming van de menselijke activiteit- dan is het nu de tijd om na te denken over de wereld na deze crisis en de rol die overheden, bedrijven, financiële instellingen en maatschappelijke organisaties daarin kunnen spelen.

Neem het probleem van de wereldwijde klimaatopwarming. We hebben ondertussen stapels onderzoeken die uiteen zetten dat we de grenzen van onze planeet overschrijden. Dat we iets moeten doen is helder. Wát we willen bereiken ook. Voor Europa is dat 50 procent reductie van CO2-gassen in 2030 en CO2-neutraliteit in 2050. De belangrijkste vraag is nu hoe we dat gaan doen. Beheerders van kapitaal kunnen zich daarbij oriënteren met behulp van de nieuwe Europese classificatie voor groene activiteiten, de taxonomie.

Naast de beoogde transparantie over de milieuvriendelijkheid van financiële producten, biedt de taxonomie een referentiekader voor asset managers, banken en bedrijven om hun producten te verduurzamen. Sectorspecifieke criteria bieden houvast voor doelstellingen van bedrijven en overheden. Denk aan een maximum uitstoot van 100 g CO2 per kilowattuur voor duurzame energie en uitstootcriteria voor staal- en cementproductie. Zo slaat de taxonomie een brug tussen wetenschappelijke scenario’s en de praktijk. Een brug die hard nodig is om de transitie naar een duurzame economie te versnellen.

Routes voor versnelling

Voor mij zijn er drie belangrijke routes voor deze versnelling, waarin de taxonomie een belangrijke rol kan spelen. Ten eerste moeten leningen en obligaties een belangrijkere rol gaan spelen in de transitie. De ontwerpers van de taxonomie pleiten er daarom voor dat bedrijven naast “groene” omzet ook “groene” capital expenditures (CAPEX) rapporteren. De duurzame CAPEX kan gefinancierd worden door groene obligaties of leningen waarmee het financieren van de transitie voor bedrijven gefaciliteerd wordt. De verhouding tussen ‘groene’ omzet en CAPEX, vormt een belangrijke vooruitkijkende indicator voor de transitiestrategie -en daarmee toekomstbestendigheid- van bedrijven.

Ten tweede zorgt de verdergaande harmonisatie en verificatie van duurzaamheidsdata voor vergelijkbaarheid en referentiepunten. Een eenduidige rapportage van bijvoorbeeld scope 1, 2 en 3 emissies van bedrijven en fondsmanagers maakt het voor pensioenfondsen en andere asset owners makkelijker om hun bijdrage te meten. Dit helpt zowel de performance van managers en bedrijven ten opzichte van elkaar én ten opzichte van de Europese duurzaamheidsdoelen te vergelijken.

Constructieve dialoog nodig

Ten derde geeft de taxonomie aanleiding tot strategische dialoog tussen beleggers en bedrijven. Het verkopen van aandelen was nog nooit echt een manier om de wereld te veranderen. Het risicoprofiel van je portfolio daarentegen wel. Er is meer dan ooit een constructieve dialoog nodig over duurzame strategieën met een focus op investment in plaats van divestment.

Pensioenbeleggers, zoals PGGM, kunnen hierin een belangrijke voorbeeldfunctie vervullen. De taxonomie biedt in deze dialoog houvast voor de gewenste duurzaamheidsprestaties per sector.

Het voelt -ook voor mij- paradoxaal om in een stilstaande economie plannen te maken voor duurzame investeringen. Maar toch is dat precies wat we nu moeten doen. Zodra de stilte over is moeten we klaar staan voor een gezond herstel, een Green Recovery. We kunnen met behulp van de taxonomie een dieetplan maken voor een economie, die sociaal én duurzaam is. Want zoals Winston Churchill zei: ‘never let a good crisis go to waste’.

Brenda Kramer is Senior Advisor Responsible Investment bij PGGM en daarnaast lid van de Technical Expert Group on Sustainable Finance bij de Europese Commissie. In haar columns voor Fondsnieuws zal zij in de komende tijd de praktische gevolgen van de taxonomie voor verschillende sectoren bespreken.