De kracht van het Nederlandse pensioenstelsel
Onze pensioenuitkering bestaat slechts voor een beperkt deel uit premie-inleg. Het overgrote deel komt uit rendement dat wordt verdiend door die premie te beleggen. Het maakt dus nogal wat uit hoe hoog het rendement is op die beleggingen. Als vuistregel geldt dat een extra procentpunt rendement over het gehele leven maar liefst tot 30 procent meer pensioen leidt.
Het is dus van belang dat we, tegen aanvaardbare risico’s, een goed rendement maken met onze ingelegde premies. En daarbij moeten we de kosten die dat beleggen met zich meebrengt zo laag mogelijk houden. Want voor die kosten geldt hetzelfde: iedere extra procentpunt uitvoeringskosten leidt tot 30 procent minder pensioen.
Hoog rendement
De tabel laat zien dat Nederlandse pensioenfondsen de afgelopen tien jaar gemiddeld de op drie na hoogste rendementen van alle OESO-landen hebben behaald. We kijken daarbij naar het reële rendement, dat wil zeggen het rendement na aftrek van vermogensbeheerkosten en gecorrigeerd voor inflatie. Het gaat immers om een koopkrachtbestendig pensioen.
De OESO noemt de relatief hoge allocatie naar alternatives (zoals vastgoed, infrastructuur en private equity) als mogelijke verklaring voor de hoge rendementen van Nederlandse pensioenfondsen. Dit type beleggingen is alleen bij voldoende schaal en voldoende continuïteit mogelijk. Juist het Nederlandse pensioenstelsel, dat is gebaseerd op collectiviteit en verplichtstelling, kan daarom profiteren van deze beleggingen.
Lage kosten
De kosten van het Nederlandse pensioenstelsel behoren tot de laagste binnen de OESO, zie de onderstaande figuur. Het Nederlandse stelsel van collectiviteit en verplichtstelling is aanzienlijk goedkoper dan de stelsels van landen die uitgebreide keuzevrijheid en shopmogelijkheden kennen, zoals bijvoorbeeld Australië en Chili.
Het moge duidelijk zijn: marktwerking in het pensioenstelsel leidt niet per se tot lagere kosten. Schaalgrootte en continuïteit doen dat wel. Zo concludeert de OESO dat in landen met veel kleine fondsen de kosten aanzienlijk hoger zijn dan in landen met grote pensioenfondsen. Ook hier profiteert het Nederlandse pensioenstelsel weer optimaal van de collectiviteit en verplichtstelling.
Wat leert dit ons?
Er wordt thans druk nagedacht over aanpassingen aan ons pensioenstelsel. Terecht, want het huidige pensioenstelsel kent de nodige gebreken. De kern van ons stelsel, collectiviteit en verplichtstelling, vormen echter een ijzersterk middel om hoge rendementen tegen lage kosten te kunnen realiseren. En dat leidt tot hoge, betaalbare pensioenen. Collectiviteit en verplichtstelling zijn dan ook cruciale ingrediënten van het pensioenstelsel van de toekomst.
Geraadpleegde bronnen:
Figuur 1: Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), 2016: Pension markets in focus: 2016. Parijs: OESO.
Figuur 2: Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), 2015: Pensions at a glance 2015. Parijs: OESO.
Artikel delen of printen
klik op het icoon